Soms lijkt het alsof de kinderliteratuur er door wordt overspoeld: kinderboeken waarin iemand doodgaat. Dat heeft vast voor een groot deel te maken met dat de auteurs van die boeken op een leeftijd gekomen zijn dat een ouder sterft. Maar wie Sjoerd Kuypers laatste boek, Maantje verhuist de zee, leest kan echt niet denken aan 'o, het zoveelste boek' of 'is dit niet meer voor de schrijver dan voor kinderen?' want áls je wilt schrijven over de dood, dan moet je het doen zoals Kuyper doet.
In dit schitterende vierde Maantje-boek (na Maantje, Maantje en het kerstfeest van de dieren en Maantje schrijft een boek) gaat Maantjes oma, die poppenspeelster was, dood. Het knappe van dit boek is dat alles wérkelijk via de ogen en gedachten van Maantje verteld wordt. En dus lezen we hoe ze erop staat bij de laatste avond van oma te zijn, hoe zij alleen weet waar oma's thermostaat en geheime geldvoorraad ligt, hoe stom ze het vindt als de volwassenen na de crematie over pizza en pasta pesto overleggen. En - want we hebben hier wel met Sjoerd Kuyper, de taaltintelaar, te maken - hoe ze dit gesprekje voert op de crematie:
'Ik heb al gehuild,' zegt Maantje, 'mijn tranen zijn op.'
'Dat kan niet,' zegt de vrouw.
'Kan best,' zegt Maantje, 'mijn traanklieren zijn zo droog als een stofzuigerzak. Ik heb toen keer gehuild en iedere keer duizend tranen.'
'Je bent een vreemd kind,' zei de vrouw.
'Ik heb ons hele bad volgehuild,' zegt Maantje, 'er zwemmen haringen en makrelen in. Kom maar eens kijken.'

Ook als het gaat over een troostrijk beeld bieden over wat de dood kan zijn, zit je als voorlezer goed bij Kuyper. Hoewel hij het verdriet niet uit de weg gaat, is niets te zwaar. Alles is omgeven door de sprankeling van de voluit levende Maantje. En schrijfbrutaal (want dat is Kuyper de laatste jaren zéér, denk maar aan zijn volkomen onorthodoxe De grote vloed) is dit deel ook weer, met een gek, lang droomhoofdstuk in het midden van het boek.
Tenslotte: ah, die kleine observaties waar Kuyper zo gul mee strooit! Op pagina 8 staat bijvoorbeeld: 'De man gaat naast haar zitten. Hij is oud. Als je in zijn buik prikt, denkt Maantje, stijgt er meer stof uit hem op dan uit haar boek.' Of, op bladzijde 64: 'Papa doet vandaag bijna alles goed. Dat hij oma's pols voelde, dat hij haar nog een kusje gaf, en nu dit weer. Van makkelijke dingen heeft hij geen verstand maar hij is goed in moeilijke dingen.' Maantje verhuist de zee staat er opnieuw vol mee. Samen met de fijne tekeningen van Sanne te Loo (die op pagina 74 is mijn favoriet: oma na haar dood, zoals Maantje haar ziet) is deze Maantje dus weer een heerlijk eindejaarscadeau, en het zou gerechtigheid zijn als dit vierde boek eindelijk eens begriffeld zou worden - met terugwerkende kracht ook nog een beetje voor die eerdere drie.