Vlieg! zegt de vloer
tip van edward
- geschreven doorEva Gerlach
- met tekeningen vanTrui Chielens
Eva Gerlach ontving voor haar poëzie (met name voor volwassenen) alle eer die er te krijgen is, met name door de P.C. Hooftprijs die ze in 2000 kreeg. Ook haar kinderbundels, en dan met name Hee meneer Eland (1998) en Oog in oog in oog in oog (2001) zijn echte klassiekers. Na vele jaren verscheen dit jaar een nieuwe bundeling van kinderpoëzie, Vlieg! zegt de vloer. Zo'n verschijning is een belevenis, en zeker als de gedichten weer van zulk hoog niveau zijn - want dat zijn ze.
De bundel is opgebouwd uit zeven afdelingen plus nog een extraatje, en je groeit tijdens het lezen langzaam mee met de naamloze hoofdpersoon (in de tekeningen van Trui Chielens, die doen denken aan het werk van Gerda Dendooven, zien we haar ook - met paardenstaart en al - in beeld ouder worden). De eerste afdeling van vier gedichten vertrekt uit liefde, maar eindigt in een scheiding van de ouders van de ik. Leeg, bijvoorbeeld, is een geweldig gedicht dat focust op de plastische kant van het lege-huis-verdriet:
[...]
ik hoop dat je elke avond minstens twee uur
moet dweilen en dat je nieuwe benedenburen
overal teilen zetten en zeuren [...]
Zoals de gedichten die we uit vorige bundels kennen, zijn ook deze weer zo wendbaar als mogelijk. Er zit altijd een heerlijke snelheid in Gerlachs poëzie, we zwiepen (soms gezellig, soms duizelingwekkend) van links naar rechts. Dat bereikt Gerlach met ritme en spaarzaam rijm, maar even zo vaak wordt de beweging stilgezet door een strak en sterk beeld of eindpunt:
(uit Nieuwe)
[...]
en ik begin te begrijpen waarom ik haar
telkens als niemand het ziet (en ze lacht alleen maar
lief naar me loopt dan gauw door met de Anderen) ZO:
(tussen twee nagels in het rond)
wil knijpen.
In dit gedicht versnelt Gerlach de vaart ook nog eens door de zinnen gewoon door te laten lopen, en zonder punt meteen door te gaan met een beginhoofdletter bij het volgende woord!
De bundel bevat werkelijk alles wat we kennen van Gerlach, en waar je niet anders dan blij van kunt worden. Niet alleen die beweeglijkheid dus, maar ook de grappen, ook de fris-originele beelden die toch altijd goed te plaatsen zijn en het niet uit de weg gaan van de zwartste ernst van een jongerenbestaan:
(uit: Die)
Niemand houdt van mij. Dat is de kern
van mijn bestaan. Als mijn leven een kers is, ben ik
de pit. Nooit groeit daaruit
een boompje met bloesem roze en wit
[...]
We moesten twaalf jaar wachten (haar vorige bundel Overhoop verscheen in 2013) maar met Vlieg! zegt de vloer we hebben opnieuw stralend Gerlachwerk in handen. Laten we het koesteren door het her- en her te lezen.